چگونه با فرزندانمان در رابطه با بلوغ جنسی صحبت کنیم؟
بلوغ جنسی در دوران نوجوانی انسان رخ می‌دهد و به معنی گذار از دوران کودکی به بزرگسالی است. بلوغ جنسی در سنین مشابه بین دختران و پسران رخ نمی‌دهد. در دختران شروع این دوران زودتر از پسران و از سنین 9 تا 12 سالگی و در پسران شروع آن دیرتر از دختران و از سنین 12 تا 16 سالگی اتفاق می‌افتد. این مقاله به ما یادآوری می کند که چگونه با فرزندانمان در رابطه با بلوغ جنسی صحبت کنیم؟
بلوغ جنسی در دوران نوجوانی انسان رخ می‌دهد و به معنی گذار از دوران کودکی به بزرگسالی است. بلوغ جنسی در سنین مشابه بین دختران و پسران رخ نمی‌دهد. در دختران شروع این دوران زودتر از پسران و از سنین 9 تا 12 سالگی و در پسران شروع آن دیرتر از دختران و از سنین 12 تا 16 سالگی اتفاق می‌افتد. در این دوره رشد غدد جنسی و تکامل روحی و جسمی در بدن افراد رخ می‌دهد. تغییراتی در بدن دختران و پسران اتفاق می‌افتد که تا پیش از این هیچ زمینه‌ی ذهنی‌ای نسبت به آنها نداشته اند و نگرانی‌هایی برای آنها در پی دارد. رشد به یکباره‌ی قد و وزن و خیلی از تغییرات دیگر که یکسان در بین هم سن و سالان آنها مشاهده نخواهد شد.
دوران نوجوانی دوران تلاطم و حوادث مختلف است که اگر والدین به آنها در گذر از این دوران پر افت و خیز کمک نکنند و در کنارشان حضور نداشته باشند؛ عواقب ناگواری در انتظارشان خواهد بود. کودکان اگر پاسخ سوالات خود را از پدر و مادرشان نگیرند، مجبور می‌شوند تا از راه‌های دیگر به هدف‌شان برسند. اما والدین چگونه می‌توانند با کودکان خود صحبت کنند و اطلاعات درستی به آنها بدهند؟ والدین چگونه می‌توانند راه گفتگو میان خود و فرزندشان را باز کنند؟ قبل از هر چیز بهتر است کمی با علائم و نشانه‌های شروع این دوران در دختران و پسران آشنا شویم و سپس به بحث اصلی برسیم.
چگونه با فرزندانمان در رابطه با بلوغ جنسی صحبت کنیم؟
علائم بلوغ جنسی در دختران
همانطور که اشاره شد بلوغ جنسی در دختران نسبت به پسران زودتر و در سنین 9 تا 12 سالگی اتفاق می‌افتد. اما دختران چطور از وارد شدن به این دوران جدید و نا شناخته آگاه می‌شوند و این دوران جدید چه علائم و نشانه‌هایی دارد. اولین نشانه‌ی شروع دوران بلوغ در دختران دوران قاعدگی است. غده‌ی هیپوفیز موجود در بدن دختران بعد از بالغ شدن به تحریک تخمدان‌ها برای تولید استروژن و پروژسترون که هورمون‌های جنسی زنانه هستند؛ می‌پردازد. تغییرات فیزیکی‌ای چون بزرگی پستان‌ها، لگن‌ها و رشد موهای زائد در اطراف ناحیه‌ی تناسلی و زیر بغل و پس از آن تخمک گذاری و قاعدگی به دلیل تحریک این هورمون‌ها اتفاق می‌افتد.
چگونه با فرزندانمان در رابطه با بلوغ جنسی صحبت کنیم؟
علائم بلوغ جنسی در پسران
علائم و نشانه‌های بلوغ جنسی در پسران دیرتر از دختران و از سن 12 تا 16 سالگی شروع می‌شود. در پسرها هم غده‌ی هیپوفیز موجود در بدن‌شان با ترشح هورمون تستوسترون بیضه را برای تولید هورمون جنسی مردانه تحریک می‌کند. بزرگی آلت تناسلی، رشد موهای بدن، تولید اسپرم و افزایش میل جنسی تغییراتی است که با ترشح این هورمون در بدن اتفاق می‌افتد. همچنین کلفت شدن و تغییر در صدا، رشد موهای زائد در اطراف اندام‌های جنسی و زیر بغل، رشد موی صورت (ریش و سبیل) و رشد قد و افزایش قدرت جسمانی و عضلات از تغییرات و نشانه‌های دیگر این دوران برای پسران است.
چگونه با فرزندانمان در رابطه با بلوغ جنسی صحبت کنیم؟
موانع ایجاد گفتگو بین والدین با نوجوانان در رابطه با بلوغ جنسی
حالا که با علائم و نشانه‌های شروع دوران بلوغ جنسی در دختران و پسران آشنا شدید، به موضوع اصلی یعنی گفتگوی نوجوانان با والدین خود در رابطه با این دوران بپردازیم. همانطور که اشاره شد؛ دختران و پسران با مشاهده‌ی چنین تغییراتی در بدن خود، بسیار کنجکاو شده و در پی پیدا کردن جواب سوالات مبهم ذهنی خود می‌گردند. بهترین افرادی که در این زمینه می‌توانند به نوجوانان کمک کنند و به سوالاتشان پاسخ دهند، والدین آنها هستند. چرا که اولین افراد مورد اعتماد نوجوانان، پدر و مادر آنها هستند اما به شرطی که بتوانند اعتماد آنها را جلب کنند.
معمولا پدر و مادرهای ایرانی به خاطر داشتن تفکرات سنتی و حجب و حیا، می‌خواهند فاصله‌ی خود را با فرزندانشان حفظ کنند و کمتر تمایل دارند که پاسخ سوالات دوران بلوغ جنسی کودکان خود را بدهند و آنها را به بعد موکول می‌کنند. غافل از اینکه در این دوران که دسترسی افراد به اطلاعات آسانتر از هر دوران دیگری است نمی‌توان جلوی کنجکاوی کودکان را گرفت. برخی از کارشناسان معتقدند که دوران کنجکاوی کودکان راجع به بدن خود و تفاوت‌هایی که با جنس مخالف خود دارند از سن 4 سالگی شروع می‌شود ولی در دوران نوجوانی با بروز علائم و نشانه‌های بلوغ جنسی به اوج خود می‌رسد. بنابراین اگر والدین برای شکستن سدها و موانع موجود بر سر گفتگو با نوجوانان خود اقدام نکنند، فرزندانشان برای یافتن پاسخ به سوالاتشان روی به اینترنت، فیلم و دوستان خود می‌آورند که ممکن است اطلاعات غلط بگیرند و دچار سردرگمی و انحراف شوند.
چگونگی گفتگوی والدین با نوجوانان در رابطه با بلوغ جنسی آنها
حتی اگر والدین تمایل داشته باشند با نوجوانان خود راجع به بلوغ جنسی آنها صحبت کنند؛ ممکن است ناخواسته اطلاعات غلط بدهند. کارشناسان توصیه می‌کنند که پدران با پسران و مادران با دختران راجع به این مسائل صحبت کنند. بهتر است والدین اگر نمی‌دانند که چگونه باب صحبت را با فرزندان خود راجع به این مسائل باز کنند، نزد مشاور و روانشناس بروند و راه‌های برقراری ارتباط با نوجوانان خود راجع به این مسائل را آموزش ببینند.
کتاب خواندن هم می‌تواند در این زمینه کمک کند؛ حتی والدین می‌توانند برای فرزندان خود کتاب مناسب با مشورت مشاوران کودک و خانواده را بخرند و از این طریق فرزند خود را با مسائل بلوغ جنسی و دیگر مسائل مرتبط با این دوران آشنا کنند. نقش معلمان پرورشی در مدارس هم بسیار در این زمینه پررنگ است. چرا که بیشتر عمر کودکان و نوجوانان در مدارس می‌گذرد و مدرسه خانه‌ی دوم آنها محسوب می‌شود. معلمان پرورشی با تکیه بر آموزه‌های دینی می‌توانند به نوجوانان برای عبور سالم از این دوران بحرانی و پرتلاطم کمک بزرگی کنند.
به هر حال برای والدینی که در این زمینه آموزش‌های لازم را ندیده اند و ممکن است به صورت ناخودآگاه با دادن پاسخ اشتباه به سوالات فرزندانشان آنها را گمراه کنند، مدارس و معلمان پرورشی که در این زمینه با تکیه بر آموزه‌های دینی آموزش دیده اند؛ می‌توانند این خلا را پر کنند. مدارس و والدین نباید از کنار سوالات نوجوانان به سادگی عبور کنند و با پاسخ ندان به سوالات و دغدغه‌های ذهنی آنها زمینه را برای انحراف و گمراهی آنها از طریق یافتن پاسخ از جاهای دیگر مثل جمع دوستان، فیلم و اینترنت و … فراهم کنند.
