خودارضایی پدیده ای است که در آن کودک یا نوجوان از طریق لمس و یا تحریک آلت تناسلی خود می خواهد به لذت برسد .
دلیل خودارضایی کودکان
دلیل خودارضایی کودکان، این است که ممکن است کودک یک بار از لمس ناحیه ی تناسلی بدن خود خوشش آمده و بعد در شرایط مختلف اقدام به تکرار این عمل می کند اما هدف او او کسب لذت جنسی به معنای آن چیزی که در بزرگسالان تجربه می شود ، نیست.
دلیل خودارضایی نوجوانان بالا رفتن سطح هورمون های جنسی و شکل گیری روابط بین دو دو جنس مخالف در دوران بلوغ است . اما در نوجوانان کسب لذت در خودارضایی بسیار متفاوت تر از آن چیزی است که در کودکان تجربه می شود.
وجه مشترک خودارضایی در کودکان و نوجوانان
وجه مشترک خودارضایی در کودکان و نوجوانان، این است که هر دو در زمانی دست به این کار می زنند که دچار یک مسئله ی مهم روانشناختی هستند. کودک و نوجوان در هنگام استرس و اضطراب فشار و تنش را تحمل می کنند و در نتیجه ی این فشارها دست به استمناء می زنند ولی بلافاصله بعد از تمام شدن این اقدام، احساس گناه و عذاب وجدان می کنند و دوباره در پی این احساس گناه و ناراحتی دچار اضطراب و فشار می شوند و در نتیجه ی این فشار دست به خودارضایی می زنند و به این طریق آن ها در دام یک حلقه ی معیوب گرفتار می شوند و احساس می کنند هیچ وقت نمی توانند خود را از این شرایط رها کنند.
روانشناسان کودک اظهار می دارند بسیاری از نوجوانان دلشان می خواهد از این عمل دست بردارند ولی چون درگیر این حلقه ی معیوب شدند ، اظهار ناامیدی می کنند و فکر می کنند رهایی از خودارضایی امکان پذیر نیست.
خودارضایی در دختران
اگر خودارضایی در نوجوانان دختر ادامه دار شود و به صورت یک رفتار روزانه تبدیل شود ، مانند هر اعتیادی روح ، جسم و روان فرد را به هم می ریزد و هنگامی که نوجوان استمناء می کند ، بسیار سریع هیجانات جنسی اتفاق می افتد ولی یک رابطه ی جنسی برای برای ایجاد لذت علاوه بر هیجانات جنسی ، نیاز به جنبه های مهم و عاطفی دارد که این جنبه ی عاطفی در خودارضایی وجود ندارد.
دخترانی که در دوره ی نوجوانی استمناء می کنند ممکن است نیازهای جسمی خود را تامین کنند اما بعد از ازدواج دچار مشکل می شوند . زیرا آن ها به شیوه ی خودارضایی تحریک شدند و به این روش شرطی شدند ، لذا بعد از ازدواج و در رابطه ی زناشویی با همسر خود دچار بی میلی جنسی می شوند و روابط رو به سردی می رود .
خودارضایی در پسران
واقعیت این است که خودارضایی هیچ نشانه ی جسمی و فیزیکی ندارد و بر بینایی ، ریزش مو ، قوس کمر و هر گونه مشکلات جسمی اثر ندارد ولی تحقیقات نشان داده است ، نوجوانان پسر که اعتیاد به خودارضایی دارند در طولانی مدت دچار مشکلات روحی می شوند . آن ها انتظارات جنسی بسیار بالایی دارند و در رابطه ی بعد از ازدواج با همسر خود دچار مشکل هستند .
عوامل زمینه ساز در خودارضایی نوجوانان
- تغییرات جسمی ، هورمونی ، هیجانی و شناختی در نوجوانان باعث می شود آن ها به محرک های جنسی توجه و کشش بیشتری داشته باشند و بیشتر به سمت جنس مخالف خود کشیده شوند.
- تماس با اشیاء ، تصویر ، فیلم ها و افرادی که میل جنسی را فعال می کنند . در نوجوانان پسر، نگاه به محرک های جنسی از طریق تصویر موجب بیداری میل جنسی شده و او را به سمت استمناء می برد . به همین دلیل است که بسیاری از نوجوانان پسر تمایل بیشتری به جمع آوری تصاویر و فیلم های جنسی دارند.
- مکان و زمان خلوت و مناسب اجازه می دهد که نوجوان تحریک های بایگانی شده در ذهن خود را به سطح هوشیاری بیاورد و فعال شود و اقدام به خودارضایی کند .
- ویژگی های روحی و رفتاری ضعیف مانند درون گرایی ، اضطراب و نداشتن مهارت های اجتماعی نوجوان را مستعد خودارضایی می کند .
راهکارهای مقابله با خودارضایی در کودکان
در مورد کودکان به والدین توصیه می شود از دوران نوزادی هنگامی که پوشک او را عوض می کنند ، آلت تناسلی کودک را به صورت رفت و برگشتی شست و شو ندهند و در او تحریک ایجاد نکنند .
به والدین توصیه می شود از سن سه سالگی به تربیت جنسی بپردازند و از همان سنین پایین سعی کنند با والد جنس مخالف به حمام نروند ، زیرا این عمل موجب افزایش حس کنجکاوی کودک می شود . والدین باید مراقب نحوه ی لباس پوسیدن خود باشند. از سنین بالای چهار سال به خصوص در مورد کودکان پسر ، نوع لباس پوشیدن والد جنس مخالف تاثیر مهمی در کنجکاوی های جنسی او دارد .
راهکارهای مقابله با خودارضایی نوجوان ها
اگر متوجه شدید که نوجوان شما درگیر خودارضایی است، اولین کاری که انجام می دهید این است که با او صحبت کنید . هرگز به او نگویید تو این کار را انجام دادی . سعی کنید به شکل غیرمستقیم نوجوان را از طریق مجلات و مقالات مرتبط در این حوزه در معرض آموزش قرار دهید .
گاهی خودارضایی در نتیجه ی تجمع انرژی در درون نوجوان است . باید سعی کنید انرژی نوجوان را از طریق راه های مناسب تخلیه کنید . ورزش کردن ، شرکت در فعالیت های پرتحرک گروهی، سفرهای جمعی، سپردن مسئولیت های فیزیکی به نوجوان می تواند نقش مهمی در جلوگیری از خودارضایی داشته باشد .
نوجوان باید این را بداند که برای تخیلات خودارضایی خویش خوراک تهیه نکند . قرار گرفتن در معرض محرک های جنسی اصلی ترین دلیل خودارضایی است ، پس قرار گرفتن در موقعیت هایی که تنهاست باید به حداقل برسد