مطابق تعریف گرین هاوس و بیوتل، تعارض كار خانواده نوعی تعارض بين نقشی است كه در آن فشارهای نقش حاصل از نقش‌های کاری و خانوادگی از هر دو طرف و از برخی جهات ناهمساز می‌باشند.بدین معنی که مشارکت در هر نقش، مشارکت در نقش دیگر را دشوار می‌کند. تعارض كار خانواده به واسطه ناهماهنگی و ناسازگاری پديد آمده بين تقاضاهای كاری با تقاضاهای خانواده يا زندگی خانوادگی ايجاد می‌شود. و از ديدگاه آنان اين پديده زمانی رخ می‌دهد كه انتظارات، توقعات و محدودیت‌های زمانی وابسته به زندگی حرفه‌‍‌ای و شخصی يک فرد با هم سازگاری نداشته باشند. كه در اين صورت اداره كردن اين دو سخت و دشوار می‌شود.
انواع تعارض نقش شغلی خانوادگی
تعارض كار خانواده دارای سه نوع است كه به گفته گرين هاوس و بیوتل تعارض مبتنی بر زمان، فشار و رفتار است. در ادامه هر یک را به صورت مختصر شرح می‌دهیم.
تعارض کار مبتنی بر زمان
اين تعارض، پيامد رقابت‌های ﭼندگانه برای به ﭼنگ آوردن زمان در اختیار فرد است. حال آن كه نمی‌توان مدت زمان انجام فعالیت در يک نقش را برای فعالیت‌های مربوط به نقش ديگر نيز به كار گرفت. تعارض مبتنی بر زمان دو شکل ﻋمده دارد:
1-فشارهای زمانی پيوسته با يک نقش، ممکن است پيروی از انتظارات ناشی از نقش ديگر را به لحاظ فيزيکی ناممکن مي سازد.
2- ممکن است وقتی شخص می‌خواهد به گونه ای فيزيکی، خواسته‌های يک نقش را برآورده كند، درگير اشتغال ذهنی با نقش ديگر شود.
تعارض کار خانواده مبتنی بر فشار
بر پايه نظر گرين هاوس و بيوتل شکل دوم تعارض كار خانواده، فشار توليد شده نقش در نتيجه محرك‌های تنش زای شغلی و خانوادگی است. اين محرك‌ها در گستره هر يک از نقش‌های شغلی و خانوادگی، فشارهايی فيزيکی و روانی مانند تنش، اضطراب، خستگی، افسردگی، بي حوصلگی و تندخويی را پديد می آورد.
و ايفای انتظارات ناشی از نقش ديگر را دشوار می‌سازد. بدين ترتيب، زمانی تعارض مبتنی بر فشار پديد می‌آيد كه فشار به دست آمده از يک نقش بر كاركرد شخص در نقش ديگر اثر گذارد. ناسازگاری نقش‌ها بيش تر به دليل فشار نقشی است كه پيروی از خواست نقش‌های ديگر را ﭼنان دشوار می‌سازد. كه فرد شاغل را به سوی افسردگی در كار و احتمالاً كاهش برقراری پيوندهای شخصی در خانه روانه می‌كند. هم ﭼنين تعهد زمانی زياد نسبت به كار نيز می‌تواند به گونه‌ای غير مستقيم بر اين نوع از تعارض تأثير گذارد. و سبب نبود يا كمبود پشتيبانی همسران از يکديگر شود.
تعارض شغلی با خوانواده مبتنی بر رفتار
در اين نوع تعارض، الگوهايی ويژه از رفتار در نقشی معين با انتظارات مربوط به رفتار در نقش ديگر ناسازگار می‌شود. بدين ترتيب ممکن است در نقش شغلی، رفتارهايی از فرد درخواست شود كه با انتظارات رفتاری در حوزه نقش‌های خانوادگی تعارض داشته باشد. زمانی كه فرد به رغم تعديل و تغيير رفتار خود نتواند از انتظارات رفتاری آن نقش پيروی كند، دﭼار تعارض مبتنی بر رفتار خواهد شد. بر اين اساس افرادی كه برای تعديل و تنظیم الگوهای رفتاری خود از انعطاف پذيری كمﺘری برخوردارند، احتمالا تعارض بين نقشی بيش تری را تجربه می‌كنند. نمونه اين تعارض، شيوه‌های رفتاری مردان در كار مانند غيرشخصی بودن، منطقی بودن و مقتدر بودن است كه می‌تواند با رفتارهای مورد انتظار همسر و فرزندان مانند ﻋاطفی، حساس و صميمی بودن ناسازگار شود.
تعارض‌هایی که در بالا نام برده شد، می‌توانند موجب افسردگی شوند. این افسردگی می‌تواند در محیط کار یا در زندگی خانوادگی اتفاق بیفتد. در مقاله تعارض بین کار و خانواده برای زنان نقش جنسیتی این موضوع را بیشتر بررسی کردیم.
بهتر است تلاش کنیم تا بتوانیم تعارض‌ها را به بهترین شکل ممکن مدیریت کنیم تا تاثیرات کمتری بر زندگی ما بگذارند.
